Szpinak

      Wartość odżywcza. Szpinak jest jednym z najcenniejszych warzyw. Jego liście zawierają najwięcej ze wszystkich warzyw witaminy A, dość dużo witaminy C, witaminę B1 i B2 oraz bardzo dużo soli mineralnych: żelaza i fosforu.
      Wymagania klimatyczne i glebowe. Szpinak udaje się najlepiej w chłodnych, obfitujących w opady miesiącach wiosennych i jesiennych. Kiełkuje w temperaturze 2—3° C, a niektóre jego odmiany znoszą mrozy do —15° C. Susza i upały obniżają plon liści szpinaku. Szpinak należy do roślin długiego dnia (kwitnie tylko przy dniu długim), dlatego nie wysiewa się go później niż w kwietniu. W maju, czerwcu, lipcu nie należy go wysiewać; można wysiewać szpinak znowu, dopiero od początku sierpnia, gdy dzień jest już krótszy. Gdy spóźnimy się na wiosnę z siewem szpinaku lub chcemy mieć szpinak w lecie, siejemy go w miejscu zacienionym i podlewamy obficie albo stosujemy sztuczne skracanie dnia przez codzienne przykrywanie zagona od godziny 18 do 6 rano.
      Szpinak nie jest wymagający w stosunku do gleby, ale lepiej udaje się na glebach raczej cięższych, piaszczysto-gliniastych, żyznych, w miarę wilgotnych i nie zakwaszonych. Na zakwaszenie gleby reaguje słabym wzrostem i żółknięciem liści.
      Nawożenie. Uprawia się go jako poplon w 1 roku po oborniku lub jako przedplon w 2 roku po oborniku. Szpinak wymaga szczególnie nawożenia azotowego. Uprawiając go w 1 roku po oborniku nie daje się nawożenia mineralnego, a wysiewając go w 2 roku po oborniku stosuje się następujące nawożenie mineralne na 10 m2: 10 dkg saletrzaku, 20—30 dkg superfosfatu, 20—25 dkg 40-procentowej soli potasowej oraz pogłównie 10—20 dkg saletry wapniowej. Dobrze jest zagon przeznaczony pod szpinak nawieźć kompostem w ilości 20—40 kg na 10 m2.
      Uprawa. Szpinak można wysiewać w trzech terminach: 1 — w końcu marca, na początku kwietnia na zbiór w końcu maja, początku czerwca, 2 — na początku sierpnia na zbiór jesienny w październiku i listopadzie, 3 — w końcu sierpnia, początku września można wysiewać odmiany odporne na mróz przeznaczone na zbiór w kwietniu, maju następnego roku.
      Szpinak sieje się w rzędy co 20 cm, płytko (1—2 cm), w ilości 50—60 g na 10 m2. Gdy jest posiany za gęsto, przerywa się go, zostawiając rośliny w odległości 5—8 cm. W 10 dni po wzejściu zasilamy rośliny saletrą, w miarę potrzeby odchwaszczamy glebę i podlewamy. Po 6—8 tygodniach szpinak jest gotowy do zbioru. Szpinak wysiany na zimę na zbiór wczesnowiosenny należy przy większych mrozach ( — 15° C) i zimie bezśnieżnej przykryć słomą lub obornikiem słomiastym. Przy wysiewie odmian odpornych i przy zimie niezbyt mroźnej można szpinaku wcale nie przykrywać.
      Zbiór. Wyrywa się lub wycina nożem stopniowo większe rośliny.
      Choroby i szkodniki. Mączniak rzekomy. Na dolnej stronie liści pojawia się fioletowoszary nalot, na górnej — żółte plamy, po czym liście gniją. Choroba powodowana przez grzyb występuje głównie w czasie wilgotnej pogody. Należy unikać zbyt gęstego siewu i przenawożenia azotem.
Choroba wirusowa — mozaika. Objawem choroby są jasne plamy na liściach, żółknięcie liści. Chore rośliny należy usuwać.

Odmiany szpinaku

KODA. Liście barwy jasnozielonej lub zielonej, owalne. Odmiana odpowiednia do uprawy wiosennej, nie nadaje się do uprawy jesiennej, gdyż wolno rośnie. Może być siana na przezimowanie.
MATADOR. Liście ciemnozielone, szeroko owalne, słabo karbowane. Odmiana średnio wczesna, późno wybija w pędy kwiatowe, odpowiednia do uprawy wiosennej i jesiennej.
KRÓL DANII. Liście sinozielone, owalne, słabo karbowane, prawie gładkie. Odmiana średnio wczesna, nadaje się do spóźnionych siewów wiosennych, gdyż późno wybija w pędy kwiatowe.
BLOOMSDALE. Liście duże, ciemnozielone, mocno karbowane. Nadaje się — lepiej niż Król Danii — do spóźnionych siewów wiosennych, ponieważ później wybija w pędy kwiatowe. Nie nadaje się do uprawy jesiennej, gdyż wolno rośnie.
UNIWERSAL. Liście zielone, owalne, słabo karbowane, z brzegami podwiniętymi ku dołowi. Odmiana wczesna, wcześnie wybijająca w pędy kwiatowe, odpowiednia do wczesnej uprawy wiosennej i jesiennej oraz ozimej.
GAUDRY. Liście jasnozielone, średniej wielkości, owalne. Odmiana wcześnie wybijająca w pędy kwiatowe. Nadaje się do wczesnej uprawy wiosennej i jesiennej. Dość wytrzymała na mróz, odpowiednia do siewu na przezimowanie.